Ruimte voor Kansen
Ga je weg? Of ergens naartoe?

Anderhalf jaar geleden meldde zich een man bij ons als klant. Hij was 50 jaar, techneut, lichamelijk gezond en alle kansen op werk. Maar hij kwam niet voor niets natuurlijk: ‘In mijn huidige werk zit ik niet goed in mijn vel. Kunnen jullie mij helpen naar werk dat wel goed bij mij past.’ Op dat moment werkte hij ruim een half jaar als procesoperator bij een farmaceutisch bedrijf. Hij had veel verantwoordelijkheid, maar weinig uitdaging.

Iets zat niet lekker. Hij voelde een onaangename onrust. Al doorpratend erkende hij dat zijn angsten al heel lang aan hem vraten. Maar hij hier nooit aandacht voor had gevraagd. 

Ook vertelde hij voor het eerst over een ervaring als tiener waarbij destijds het angstzweet hem uitbrak. Zodanig dat hij helemaal trilde. Maar hij had zijn angst onderdrukt, waardoor zich in de loop der jaren allerlei dwanggedachten bij hem begonnen te ontwikkelen.

Ik reageerde dat ik dit herkende als een obsessieve stoornis. Waarna ik hem tot zijn verbazing feliciteerde. Omdat het vanaf dat moment veel beter met hem zou gaan.

En zo begon het ook. Bij zijn werkgever vond hij gehoor en ondersteuning. Overleg met een bevriend psychologe leverde op dat zij hem kon helpen. Geen korte route weliswaar – omdat hij de dwanggedachten al zoveel jaren onderdrukte – maar hij was welkom.

Route GGZ

Na terugkomst van mijn vakantie kwam hij weer bij mij. Al zijn moed had hij bij elkaar moeten schrapen om naar mij toe te komen. Het was namelijk helemaal fout gegaan. Hij was niet naar de voorgestelde psycholoog gegaan, maar bij de GGZ terechtgekomen: ‘Want het was geen klein dingetje wat er met hem aan de hand was. Dat moest ik niet onderschatten.’

Bij de GGZ schreven ze hem medicatie voor, waardoor hij in een psychose belandde. Ze hadden hem zelfs tien dagen moeten opnemen.

Vele maanden later hadden we weer contact. Hij vertelde dat het wat vooruit ging. De medicatie sloeg beter aan. Maar hij zat nog steeds in de ziektewet en solliciteren was nog niet aan de orde.

Weggaan zonder keuze voor een gezonde richting

In dit trieste verhaal constateer ik drie keuzemomenten zonder een gezonde richting:

1. Weggaan bij je werkgever zonder gerichte keuze voor een werkgever die beter bij je past.
2. Niet kiezen voor de best passende hulp, maar voor wat gebruikelijk is.
   (De bevriende psycholoog zou mijn klant helpen zich bewust te worden van de onderliggende emotie. En hem via EMDR op het spoor zetten van gezonde denk- en gedachtepatronen.)
3. De keuze voor onderdrukkende medicatie.
   Antidepressiva en antipsychotica onderdrukken emoties. Waardoor deze niet de aandacht krijgen die ze nodig hebben om daarna voor gezondere patronen te kunnen kiezen.

‘Stappen die we zetten, betreffen te vaak een vlucht zonder echte oplossing, zonder een bewuste keuze voor iets beters.’

Begrijp me niet verkeerd. Ik wil de waarde van bijvoorbeeld antipsychotica niet wegpoetsen. Soms zijn trauma’s zo heftig en is het leven zo zwaar dat onderdrukkende medicatie helpt om het draagbaar te maken. En van daaruit stappen te zetten naar gezonde keuzes.

Maar mijn mening is wel dat deze medicatie ondersteunend dient te zijn aan de stappen richting gezondheid. Die richting naar gezondheid mis ik helaas te vaak. Zowel in de GGZ, als bij een huisarts die gemakkelijk antidepressiva voorschrijft.

Open Deuren

In 1996 begon ik in Amersfoort met een arbeidsreintegratieproject voor uitbehandelde psychiatrische patiënten. Mijn eerste klant maakte mij gelijk duidelijk dat hij gezond de GGZ inging. En er vijf jaar later ziek uitkwam.

Desondanks draaide ik dit project meerdere jaren met veel plezier en succes. Binnen het project konden we praktisch iedereen naar werk begeleiden. Daarnaast verruimde het mijn mensenkennis aanzienlijk.

Zo’n twintig jaar later kwam ik bij toeval in het centrum van Heino een oud klant uit Amersfoort tegen. Nog steeds psychotisch, maar ook nog steeds aan het werk. Hij vertelde me dat ik de enige persoon in zijn leven was die écht iets voor hem had gedaan. Mooi en triest tegelijk.

Het succes van dit project? De naam die ik aan het project gaf ‘Open Deuren’. Omdat ik ervoor pleitte de gesloten deuren voor deze doelgroep te openen. En het succes hoofdzakelijk met open deuren te verklaren is. Heel simpel.

Elke keer weer stelde ik de kwaliteiten centraal van de persoon met wie ik sprak. Het talent dat de mens die voor mij zat, werkelijk bezit. Ik weigerde mijn klanten te benaderen als borderliner, narcist of anorexiapatiënt. Maar zag ze gewoon als Annemarie, Mohamed en Irma. Natuurlijk wel met medeweten van de kenmerken van de gestelde diagnose.

Ook nu is dat mijn benadering van klanten die bij ons komen met diagnoses als autisme, ADHD/ADD of OCD. Je gaat op weg naar een gezonde keuze voor werk met jouw talent. Zoals onlangs nog: ‘Jij bent toch niet ADHD/ADD, maar jij bent Marcel toch?’ Met als antwoord: ‘Oh ja natuurlijk, daar heb je gelijk in.’

Omarm je pijn

Onverwerkte trauma’s zijn heel dikwijls de oorzaak van gediagnosticeerde ziektes. Traumaverwerking zoals via EMDR, maar ook vormen van cognitieve therapie ondersteunen om de pijn te omarmen, er vrienden mee te worden, om de angst in de ogen te kijken, ervan te leren.

Stap drie van ons loopbaantraject gaat mede over deze thema’s: bevrijd je van de belemmeringen die jou in de weg staan om jouw ambities te realiseren. Dit geldt niet alleen voor gediagnosticeerde trauma’s. Maar zeker ook voor de huis, tuin en keukentrauma’s die we in onze ontwikkeling naar volwassenheid allemaal tegenkomen. Stel jezelf eens vragen als: Hoe ga ik ermee om? Hoe ga ik met mezelf om? Wat leert het mij?

Vooral deze laatste vraag helpt om de negatieve ervaring te verplaatsen naar een positieve context. Naar een compartiment in jouw hersenen met positieve ervaringen. Wat onder andere ook met EMDR wordt beoogd.

Wanneer je niet meer wegloopt voor je emotionele pijn en angst, creëer je ruimte voor een gezonde focus, gezonde nieuwe gedragspatronen en passende keuzes. Onze jarenlange ervaring is dat we keer op keer het directe positieve resultaat hiervan zien. Zowel in iemands loopbaan als privéleven.

Zodra je de ongezonde gedragspatronen leert herkennen die je in je leven ontwikkelde, kun je deze transformeren naar gezonde keuzes: ‘To see is to be free’, waarna je gaat naar waar je voor staat!

Ben je eraan toe om keuzes te gaan maken op basis van wie je echt bent en wat je werkelijk verlangt? We helpen je om zichtbaar en vindbaar te worden met je onderscheidende talenten, toegevoegde waarde en ambities. Wil je hier meer over weten? Ontdek dan of onze loopbaancoaching iets voor je is. Vertel me meer>