André van der Vegt 24 april 2023 8 minuten
Je veilig en vertrouwd voelen vraagt optimale aandacht van iedere betrokkene. Zowel van een leidinggevende/ouder als van een team- of gezinslid. En zowel op het werk en thuis als bijvoorbeeld in de sport.
Jezelf onveilig voelen veroorzaakt onaangename gevoelens als bevriezing en angst. Het valt dan ook niet mee om het ervaren van onveiligheid ter sprake te brengen. Als opgroeiend kind in een gezin al helemaal niet. Daarom vraagt die situatie vooral alertheid en verantwoordelijkheid van de omgeving. Zoals school, buren en familie.
Maar ook op het werk valt het spreken hierover niet mee. Melden dat jij je niet veilig voelt binnen jouw team, voelt vaak in eerste instantie als een nederlaag. Een soort zwaktebod. Waardoor je wellicht de neiging hebt het geheel liever te willen ontkennen. Dat lijkt gemakkelijker dan min of meer toegeven dat de ander sterker en krachtiger is.
Misschien herken je bovenstaande meteen. Zo niet, probeer jezelf dan eens een moment bewust in te leven in de ervaring van jezelf onveilig voelen. Het vraagt herpakken en moed om jezelf over gevoelens van angst en ontkenning heen te zetten en actie te ondernemen. Wil je hiermee een begin maken, dan gaat het erom eerst je eigen gevoel te herkennen en vervolgens te erkennen.
Vertrouwen heeft van alles te maken met jezelf veilig, gesteund, gezien en gehoord voelen. Keer op keer blijkt uit het contact met mijn klanten dat dit dé belangrijkste voorwaarden zijn om tevreden te zijn met je werk. Belangrijker dan een goed salaris.
Kortom: ervaren van vertrouwen en veiligheid binnen je team en op je werk is een noodzakelijke voorwaarde om optimaal tot ontplooiing te komen. Dan pas kun je jouw talenten maximaal inzetten en benutten.
Om die reden voor elke werkgever prioriteit nummer één zou je zeggen. Werkgevers ontkennen dit ook niet. Maar hier gehoor aangeven en zorgdragen voor een veilig werkklimaat is vers nummer twee. Onveiligheid en grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is niet voor niets één van de belangrijkste issues die besproken wordt in de talkshows van de laatste jaren.
En die openheid hierover werkt. Want wanneer je als medewerker jouw kwetsbaarheid en onzekerheid zelfbewust inbrengt en daarmee een bijdrage levert aan een veilig werkklimaat, dan blijkt de opluchting van je teamgenoten verrassend groot. Jouw krachtige kwetsbaarheid nodigt anderen uit zich ook uit te spreken.
Jezelf onveilig voelen op je werk is meestal een gevolg van kwetsende ervaringen in het verleden. Onveiligheid vanuit het verleden beïnvloedt de mate van vertrouwen in de toekomst; het is een vicieuze cirkel.
Wanneer je je niet veilig voelt in een team, zorgt dat ervoor dat je je niet of niet gemakkelijk durft uit te spreken. Tegelijkertijd is de sfeer niet veilig júist omdat niemand zich in kwetsbaarheid uitspreekt. Zo zorg je samen voor een vicieuze cirkel die je moeilijk doorbreekt.
Ik ken meerdere verhalen van klanten die aangeven:
“Ik werd van iets beschuldigd wat niet waar is. Er staan dingen in mijn dossier die niet kloppen. Dat maakt dat ik wel uitkijk wat ik zeg.”
“Ik vertelde een keer in vertrouwen iets in het team en dat werd later door mijn leidinggevende tegen me gebruikt. Mij zal je dus niets persoonlijks meer horen zeggen in mijn team.”
Natuurlijk zijn de oorzaken van de ervaring van onveiligheid heel persoonlijk. De rode draad blijkt echter dat mensen daarna geen persoonlijke ervaringen meer inbrengen. Omdat ze daarvoor op een eerder moment afgestraft zijn.
De pijn en het gevoel van verborgen agenda’s, incongruentie en verkeerde verwachtingen hebben nog lang invloed op hoe iemand in een team werkt. Zo blijft de vicieuze cirkel in stand.
Hoe kun je deze cirkel voor jezelf doorbreken? Allereerst door je ervan bewust te zijn dat het gevoel van onveiligheid in het verleden is ontstaan. En ten tweede dat je de mogelijkheid hebt om anders te kijken naar dat verleden.
Dat laatste doe je door jouw persoonlijke ervaring met dat deel van jouw levensgeschiedenis in een nieuw daglicht te plaatsen. En jouw eigen verhaal hierover te herschikken en opnieuw te vertellen. Zonder de waarheid te verloochenen. In mijn blog de waarheid is een verhaal lees je hier meer over.
Ik gun iedereen en mezelf niet in het minst vertrouwen. Als je met vertrouwen de dag begint, de marathon gaat lopen, aan een nieuwe baan of opdracht begint, is jouw toekomstbeeld, jouw perspectief positief. Dat geeft plezier, inspiratie, energie en een grotere kans op succes. Zo belangrijk is vertrouwen en zoveel inspiratie en energie geeft het.
Geef het hervinden van vertrouwen in de toekomst dan ook prioriteit. Neem de tijd om jouw eerdere ervaringen van onveiligheid in een nieuw daglicht plaatsen. En ze in een voor jou samenhangende setting te plaatsen. Welke doorlopende lijn zie je dan, welke oude overtuigingen mag je loslaten?
Van belang is ook de regie over jouw vertrouwen niet uit handen te geven aan je omgeving. Dan houd je vast aan de slachtofferrol. Blijf zelf de regisseur van jouw (zelf)vertrouwen:
Vaak gaan vertrouwensproblemen niet over het hele team. Het gebeurt ook dat er 2 of 3 mensen niet goed met elkaar overweg kunnen. Een team voelt dat. Maar een team hoeft niet per se te weten wat het probleem precies is tussen die mensen.
In zo’n geval is het helpend om het probleem buiten het team op te lossen. Met alleen de betrokken mensen. Als dat lukt, is de spanning tussen die personen verdwenen en is ook de lucht in het team geklaard. Wat vernieuwde energie met zich meebrengt.
Pak ook hierin de regie. Jouw collega’s zullen je er dankbaar voor zijn en zich uitgenodigd voelen zich eveneens krachtig kwetsbaar te uiten.
Ben je eraan toe om keuzes te gaan maken op basis van wie je echt bent en wat je werkelijk verlangt? We helpen je om zichtbaar en vindbaar te worden met je onderscheidende talenten, toegevoegde waarde en ambities. Wil je hier meer over weten? Ontdek dan of onze loopbaancoaching iets voor je is. Vertel me meer>
